Bergen aan zon; van droom naar doen

Als twintigjarige had Vincent Dekker een ideaalbeeld: ooit in Bergen neerstrijken in een oud boerderijtje met een windmolen en zonnepanelen. Toen waren zonnepanelen nog alleen voor ruimtevaartuigen en satellieten. ‘Ik hoopte dat het ooit betaalbaar zou worden. Het was meer een soort droombeeld, dan een werkelijk plan.’ 

leestijd: 3 minuten

Als een ware pionier is Vincent sindsdien bezig geweest met energie en alles daaromheen. In zijn werk als onderzoeksjournalist kon hij zich altijd helemaal vastbijten in een onderwerp; die eigenschap paste hij thuis toe op het onderwerp dat inmiddels in de politiek energietransitie genoemd wordt: zonnepanelen, rijden op elektriciteit, warmtepompen, isolatie. Vincent hielp bij zijn werkgever Trouw de duurzame onderwerpen onder de aandacht te krijgen. En toen hij 26 jaar geleden dan eindelijk met zijn vrouw Marijke terecht kwam in zijn huidige huis in Bergen, kon hij aan zijn droom gaan werken: alle opgedane kennis kon hij nu uittesten in zijn eigen woning.

Een energietransitie is niet in één dag gedaan, en zeker niet als je zoals Vincent ermee begon, voordat de markt ermee bezig was. ‘We deden kleine stapjes. Elke paar jaar richten we ons op iets anders. Eerst dubbel glas, daarna spouwmuurisolatie.’

En toen in 2010 Urgenda als eerste in Nederland een collectieve inkoopactie voor zonnepanelen opzette, was het echt feest. ‘Dit was echt een doorbraak. Zonnepanelen waren voor het eerst betaalbaar. Dus die kwamen op ons dak!’ 

Terugverdientijd

Inmiddels ligt de terugverdientijd van zonnepanelen onder de 6 jaar. Dat was in 2010 nog niet zo; toen was het zo’n 15 jaar. ‘Ik heb de hoofdprijs betaald. Het terugverdienen van die eerste set zonnepanelen, daar ben ik nu zo’n beetje klaar mee. Mijn tweede set heb ik in 3 jaar terugverdiend! Zonnepanelen worden technisch steeds beter, en gas duurder. Toch ben ik blij dat ik met de actie van Urgenda heb meegedaan. Juist dankzij die actie zijn zonnepanelen toen goedkoper geworden: er kwam meer vraag. De tweede actie had een nog groter effect. Daarna nam de markt het over, en verdomd: er kwam een beweging in gang.’

Warmtepomp

Sinds anderhalf jaar staat er een warmtepomp in de huiskamer in huize Dekker. ‘Onze warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht. Een koelkast is ook een warmtepomp, ook al sta je daar niet bij stil.’ Vincent legt uit dat een warmtepomp zelfs uit koude lucht, warmte kan halen: ‘Het vriest nu buiten. Dat noemen wij koud, maar in absolute zin zit er veel warmte in die lucht. Het is immers warmer dan het absolute nulpunt van -273°C.'

Van de temperatuur maakt Vincent een bruggetje naar geld. Financieel is een warmtepomp sowieso gunstig. Hij gebruikt elektriciteit, en geen gas. ‘Bij een warme buitenlucht, is je huis verwarmen met stroom goedkoper dan met gas. Er is een omslagtemperatuur. Daaronder wordt het verwarmen met elektriciteit duurder. Die omslagtemperatuur ligt bij veel warmtepompen bij 5°C (daaronder moet je er geld voor over hebben om iets goeds te doen voor het klimaat). Maar die temperatuur verschuift natuurlijk naar beneden, met de technische ontwikkelingen elk jaar.’

Energietransitie

Energietransitie is inmiddels van iedereen. ‘Je kunt hoog en laag springen, maar we moeten in de wereld iets met CO2. Wie daarin niet meegaat, zal het straks in de portemonnee merken. Het is gewoon slim om nu te beginnen. Dat kan met simpele isolatiemaatregelen. Kieren dichten, glas vervangen, spouwmuurisolatie. Dat kost niet veel, en je verdient het snel terug. Zonnepanelen is echt een van de leukste dingen. Kijk, spouwmuurisolatie is saai, je ziet het niet. Maar zonnepanelen wel, en je gaat in de gaten houden hoeveel het oplevert per dag, en welke apparaten zuinig zijn. Het gaat echt voor je leven.’

Nu of nooit

De windmolen is er niet gekomen. Een windmolen mag alleen geplaatst worden op een afstand van 500 meter van woningen, dat gaat in de achtertuin niet lukken. Vincent geniet alsnog van de windmolens die de Nederlandse horizon verrijken, zoals hieronder bij de Zaanse Schans. Vincent: 'Nederland werd 400 jaar geleden al wereldwijd koploper bij het benutten van windenergie. Daar herinner ik critici van windenergie graag aan.'

Het advies van Vincent: ‘Investeer in duurzame stappen, en wacht daarbij niet op de komende technische ontwikkeling. Want daar volgt altijd weer een nieuwe verbetering op, en dan kan je blijven wachten. Je moet op een gegeven moment iets in gang zetten met zijn allen.’